Tứ Đại Phát Minh của Trung Quốc làm thay đổi nhân loại

Qua các giai đoạn lịch sử, Trung Quốc đã tạo ra nhiều phát minh và vật phẩm có giá trị, một số trong số đó vẫn được sử dụng và đánh giá cao cho đến ngày nay. Trong số đó, không thể không kể đến 4 phát minh vĩ đại của Trung Quốc, được gọi là “Tứ đại phát minh”. Bao gồm thuốc súng, la bàn, giấy và in ấn. Những phát minh này đã có tác động rất lớn đến sự phát triển của nền văn minh hiện đại, hãy cùng CGE tìm hiểu ngay nhé! 

Một vĩ nhân từng nói: “Từ rất lâu, Trung Quốc đã đi trước thời đại với những phát minh vĩ đại. Hơn 1.800 năm trước, kỹ thuật chế tạo giấy đã ra đời. Tiếp đó, khoảng 1.300 năm trước, kỹ thuật in khắc bản xuất hiện và chỉ 800 năm sau, họ đã cải tiến vượt bậc với kỹ thuật in bằng chữ rời. Việc ứng dụng thuốc súng? Họ đã làm điều đó từ trước khi người châu Âu kịp nghĩ đến. 
Không phải ngẫu nhiên mà Trung Quốc được xem là một trong những cái nôi của nền văn minh thế giới. Một lịch sử đồ sộ với gần 4.000 năm được ghi chép bằng văn tự đã chứng minh vị thế tiên phong của họ trong dòng chảy lịch sử của nhân loại.”
 

Tứ đại phát minh của người Trung Quốc đã thay đổi thế giới! 

1. Giấy - Phát minh thay đổi cách thức chúng ta giao tiếp   

Chế tạo giấy（造纸术  /zào zhǐ shù/) là một tứ đại phát minh quan trọng nhất trong lịch sử văn hóa và kỹ thuật của Trung Quốc có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của nền văn minh nhân loại.

Phát minh ra giấy đã thay đổi cách chúng ta giao tiếp, lưu trữ và chia sẻ thông tin, đóng góp quan trọng cho tiến bộ của xã hội nhân loại. Trước khi phát minh ra giấy, người ta thường khắc chữ lên xương thú, mai rùa, hoặc viết trên thẻ tre, thẻ gỗ. Tuy nhiên, các vật liệu này có nhiều hạn chế, khá cồng kềnh và bất tiện.
 

Theo các nhà nghiên cứu, giấy đã được phát hiện sớm nhất là vào thời Tây Hán. Ban đầu, giấy được làm từ vải, đan hoặc xé nhỏ và trộn với nước để tạo ra một chất liệu mềm dẻo, sau đó được ép thành tấm và sấy khô. Tuy nhiên, vật liệu này khá đắt đỏ chỉ được dùng bởi hoàng gia và quý tộc.

Đến thời Đông Hán, Thái Luân - một quan chức triều đình của nhà Hán đã phát minh ra phương pháp làm giấy từ vụn tre, cây dương và lụa tơ. Kỹ thuật chế tạo giấy của Thái Luân  được cải tiến đáng kể, trở nên tinh xảo hơn. Từ đây, chế tạo giấy đã thoát khỏi vai trò phụ thuộc vào ngành dệt may - trước đó, giấy chủ yếu được làm từ các sản phẩm phụ bị loại bỏ sau quá trình dệt may. Thái Luân đã phát triển chế tạo giấy thành một kỹ thuật độc lập.
 

Kỹ thuật chế tạo giấy được du nhập và Nhật Bản và Triều Tiên vào thế kỷ 7. Đến giữa thế kỷ 8, kỹ thuật này được truyền đến các quốc gia thuộc Liên minh Ả Rập. Mãi đến thế kỷ 12, châu Âu mới học theo phương pháp của Trung Quốc và bắt đầu xây dựng nhà máy sản xuất giấy. Từ đó, giấy trở thành một vật liệu không thể thiếu trong đời sống và văn hóa của của nhân loại.

Xem thêm: Tứ đại truyền thuyết dân gian Trung Quốc 
 

2. La bàn - Tứ đại phát minh quan trọng của thế giới

La bàn (指南针 /zhǐ nán zhēn/）là một công cụ đơn giản được sử dụng để xác định phương hướng. Trước đây, la bàn còn được gọi là Từ nam (司南 /sī nán/). Thường được sử dụng trong hàng hải, trắc địa, du lịch và quân sự.

Ngay từ thời Chiến Quốc, người Trung Quốc đã chế tạo ra "Từ Nam" dựa trên đặc tính của đá nam châm chỉ hướng Bắc và Nam. Đây là thiết bị định hướng đầu tiên trên thế giới. Người Trung quốc xem hướng Nam là hướng của vua chúa nên dùng chữ "chỉ Nam" chớ không dùng chữ chỉ Bắc. 

Kim chỉ nam ngày xưa khác la bàn ngày nay. Nó có hình dáng một cái muỗng cắt ra từ một miếng nam châm thiên nhiên và được đặt trên một cái đế bằng đồng đã được mài láng để giảm ma sát. Phần muỗng tròn láng để chính giữa đế đồng làm trọng tâm thành ra cáng của kim chỉ nam có thể quay xung quanh. Sau khi muỗng đứng im (cân bằng tĩnh) cáng muỗng chỉ hướng Nam.

Kim chỉ nam từ thời xa xưa (Ảnh sưu tầm) 

Đến thời Bắc Tống, người Trung Quốc phát minh ra phương pháp từ hóa kim sắt nhân tạo, từ đó chế tạo ra la bàn và bắt đầu ứng dụng vào hàng hải. Sang thời Nam Tống, la bàn được sử dụng rộng rãi đồng thời được truyền bá đến các quốc gia Ả Rập. Đầu thế kỷ 13, la bàn du nhập vào châu Âu. Việc ứng dụng la bàn trong hàng hải đã góp phần quan trọng vào các chuyến thám hiểm lịch sử như cuộc hành trình của Columbus phát hiện ra châu Mỹ và chuyến đi vòng quanh thế giới của Magellan. Có thể nói la bàn là phát minh vĩ đại đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nền kinh tế thế giới trong các giai đoạn tiếp theo.
 

La bàn thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nền kinh tế thế giới (Ảnh sưu tầm)

3. Thuốc súng - Đại phát minh của người Trung Quốc cổ đại 

Thuốc súng (火药 /huǒ yào/) được phát minh bởi các nhà giả kim thuật Trung Quốc cổ đại vào thời nhà Tùy và nhà Đường. Đây là một trong tứ đại phát minh của người Trung Quốc cổ đại.

Nguồn gốc của việc nghiên cứu về thuốc súng khá thú vị, nó bắt nguồn từ thuật luyện đan của Đạo giáo cổ xưa. Hơn một nghìn năm trước, khi người ta vẫn còn quan niệm rằng con người có thể trường sinh bất lão, các đạo sĩ, trong nỗ lực tìm kiếm phương thuốc trường sinh bất tử, đã chế tạo nhiều loại đan dược khác nhau. Mặc dù quá trình này đã gây ra cái chết cho không ít đạo sĩ và hoàng đế, nhưng những phương pháp thí nghiệm của họ vẫn có giá trị nhất định. Chính từ những thí nghiệm đó, họ vô tình phát hiện, hỗn hợp giữa than củi, lưu huỳnh và kali nitrat có khả năng đốt cháy rất mạnh.
 

Nguồn gốc thú vị của quá trình nghiên cứu thuốc súng (Ảnh sưu tầm)
 

Sau đó, công thức chế tạo thuốc súng được chuyển sang các nhà chiến lược quân sự, và nó trở thành một trong bốn phát minh vĩ đại ở Trung Quốc cổ đại.
 

Thuốc súng được ứng dụng rộng rãi trong quân sự (Ảnh sưu tầm) 
 

Mãi đến khoảng thế kỷ 13, người châu Âu mới hiểu được công dụng của thuốc súng đen. Sau hàng thế kỷ phát triển và cải tiến, đặc biệt là với các phát minh như thuốc súng dạng hạt và mũ nổ, vũ khí sử dụng thuốc súng đen dần thay thế các loại vũ khí lạnh. Điều này đã tạo nên những thay đổi mang tính cách mạng trong chiến thuật chiến tranh trên đất liền, kỹ thuật công thành và xây dựng pháo đài, cũng như sự phát triển và chiến thuật của hải quân trên các chiến hạm. 
 

4. Kỹ thuật in ấn - Phát minh tiến bộ của nhân loại

Kỹ thuật in (印刷术 /yìn shuā shù/) của người Trung Quốc là một phần quan trọng của văn hóa và kỹ thuật của Trung Quốc cổ đại. Trước khi in ấn được phát minh, việc truyền đạt kiến thức thường dựa vào truyền miệng và bản sao chép tay, điều này thường mất thời gian và có thể gặp nhiều sai sót.   

Kỹ thuật in là một trong những tứ đại phát minh của người Trung Quốc (Ảnh sưu tầm) 
 

Vào những thời kỳ đầu, việc khắc tác phẩm lên các bia đá đã trở nên phổ biến, đặc biệt là để truyền bá các tác phẩm kinh điển của Nho giáo hoặc Phật giáo.

Đến triều đại nhà Tùy, người ta bắt đầu khắc chữ viết hoặc hình ảnh lên bảng gỗ, sau đó bôi mực lên rồi in trên các mảnh giấy từng trang, kỹ thuật này gọi là in khối. Tuy nhiên, in khối có những hạn chế như là mỗi lần muốn in một quyển sách thì không thể tái sử dụng bảng gỗ cũ nữa mà phải khắc chữ lại từ đầu. Ngoài ra, nếu xảy ra sai sót (dù là sai 1 chữ) trong quá trình khắc cũng rất khó để sửa.
 

Kỹ thuật in khối của người Trung Quốc cổ đại (Ảnh sưu tầm) 
 

Đến triều đại nhà Tống, Tất Thăng đã nhận thức về những hạn chế này, ông đã tiến hành cải tiến bằng cách chạm khắc các ký tự riêng lẻ. Việc chạm khắc này trên mảnh đất sét mịn đã tạo ra các ký tự giống hệt nhau và cứng cáp. Điều này cho phép sắp xếp từng ký tự riêng lẻ tùy thuộc vào văn bản cần in. Khi quá trình in ấn hoàn thành, các ký tự này có thể được lưu trữ và sử dụng lại cho các lần in tiếp theo. Đây là bước quan trọng mở ra thời kỳ in ấn hiện đại và có ảnh hưởng lớn đến việc truyền đạt kiến thức trong xã hội. Sau này, khi công nghệ chế tạo giấy và làm mực phát triển, kỹ thuật in khắc bản dần hoàn thiện và trở thành một trong những thành tựu nổi bật của nền văn minh Trung Quốc có  ảnh hưởng sâu rộng đến nền văn minh nhân loại. 
 

Phần kết

Thông qua bài viết này, CGE mong rằng bạn đã biết thêm được về những phát minh vĩ đại của người Trung Quốc: “Tứ đại phát minh”. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc nhu cầu hỗ trợ gì, đừng ngần ngại liên hệ ngay với CGE nhé!

XEM THÊM

• KIỂM TRA TRÌNH ĐỘ TIẾNG TRUNG MIỄN PHÍ 

• ​​​​TOP 6 APP HỌC TIẾNG TRUNG

• CÁCH HỌC TIẾNG TRUNG HIỆU QUẢ

• BẠN CHỈ ĐƯỢC MỘT LẦN ĐỂ SỐNG