Tại sao đầy tháng của người Hoa phải có TRỨNG GÀ ĐỎ?

Tại sao đầy tháng của người Hoa phải có “trứng gà đỏ”?

Trứng Gà Đỏ (红鸡蛋 /hóng jīdàn/) còn gọi là Trứng Báo Hỷ (喜蛋 /xǐ dàn/) được sử dụng trong các dịp hỷ sự của người Hoa như: đám cưới, sinh con, đầy tháng,... trứng sẽ được gửi đến mọi người để thông báo tin vui. Trong văn hoá người Hoa, màu đỏ đã được xem là màu của sự vui mừng và may mắn, do đó thường được sử dụng để sơn lên vỏ trứng báo hỷ, trứng báo niềm vui của gia đình! Hãy cùng CGE tìm hiểu thêm về văn hóa này nhé!

Tại sao đầy tháng của người hoa phải có trứng gà đỏ?

Nguồn gốc và sự phổ biến của trứng gà đỏ

Nguồn gốc về ý nghĩa của “trứng gà đỏ” 

Tổ tiên của người Trung Quốc từ xa xưa đã truy nguyên nguồn gốc của trời đất và loài người. Trong cuốn Tam Ngũ Lịch Kỷ do Từ Chánh thời Tam Quốc biên soạn, câu chuyện về tổ tiên Bàn Cổ khai thiên lập địa được ghi chép như sau:

"Trời đất hỗn độn như một quả trứng gà, Bàn Cổ sinh ra trong đó. Trải qua mười tám nghìn năm, trời đất dần tách rời, phần trong sáng bay lên thành trời, phần đục ngầu chìm xuống thành đất..."

Ngoài ra, trong Sử ký có ghi chép về nguồn gốc của người Thương. Câu chuyện kể rằng con gái của Hữu Sùng thị là Giản Địch nhìn thấy một “huyền điểu” làm rơi trứng. Nàng đã nuốt phải quả trứng đó và mang thai, sau đó sinh ra Tử Tiết - tổ tiên của người Thương.

Về nguồn gốc của người Tần, sách cũng chép rằng cháu gái của Chuyên Húc là Nữ Tu khi đang dệt lụa thì thấy huyền điểu làm rơi trứng. Nàng sau đó cũng nuốt trứng rồi sinh ra Đại Nghiệp (Tùy Dạng Đế) - người đã lập ra nhà Tùy. 

Những câu chuyện này phản ánh niềm tin nguyên thủy về sự linh thiêng của trứng, khiến dân gian gắn trứng với sự sinh sôi. Đặc biệt, màu đỏ tượng trưng cho may mắn và cát tường, nên trứng gà vỏ đỏ thường xuất hiện trong các nghi lễ truyền thống.

Truyền thuyết khác về “trứng gà đỏ” 

Dân gian còn lưu truyền câu chuyện “Lưu Bị cầu thân”, trong đó trứng đỏ đóng một vai trò quan trọng. Vào thời Tam Quốc, Đông Ngô muốn lấy lại Kinh Châu mà Lưu Bị đang chiếm giữ. Chu Du - danh tướng của nước Đông Ngô đã nghĩ ra một kế sách là giả vờ gả công chúa, nhưng thực chất là giữ Lưu Bị lại. Nếu Lưu Bị đến Đông Ngô để cưới công chúa, họ sẽ giam ông lại, buộc ông phải trả Kinh Châu.

Khi đó, Gia Cát Lượng đã nhìn thấu kế này. Ông bảo Triệu Vân mang theo một đống trứng đỏ, hộ tống Lưu Bị đến Đông Ngô. Khi đến Đông Ngô, họ gặp ai cũng tặng trứng gà đỏ, nói rằng đây là quy tắc của hoàng thất nhà Hán, mang ý nghĩa chúc mừng Lưu Hoàng thúc và Tôn Thượng Hương thành duyên vợ chồng. Ngoài ra còn ngụ ý rằng Ngô Quốc Thái (Thái Hậu nước Đông Ngô) sẽ sớm có cháu ngoại bồng bế. Người Đông Ngô nghe được tin này liền truyền tai nhau, ai ai cũng đến xin trứng đỏ để lấy may.

Ngô Quốc Thái nghe vậy thì vô cùng vui mừng, lập tức yêu cầu Tôn Quyền (Vua nước Đông Ngô) chuẩn bị hôn lễ. Tôn Quyền đành bất đắc dĩ làm theo, đây chỉ là một kế hoạch, nhưng ông không ngờ lại trở thành hôn lễ thực sự. Kế hoạch thất bại, ông phải gả công chúa và không thể lấy lại thành Kinh Châu. 

Ý nghĩa của “trứng gà đỏ” trong văn hóa 

Trứng gà đỏ - Biểu tượng của sự may mắn 

Trong dân gian Trung Quốc lưu truyền một bài đồng dao như sau:

“红鸡蛋，满脸串，今年吃你的喜馍馍，明年吃你的红鸡蛋。/Hóng jīdàn, mǎn liǎn chuàn, jīnnián chī nǐ de xǐ mó mó, míngnián chī nǐ de hóng jīdàn/ Trứng gà đỏ, mặt mày rạng rỡ, năm nay ăn bánh mừng của bạn, năm sau ăn trứng gà đỏ của bạn”. 

Bài đồng dao trên chính là lời chúc tốt đẹp mà người thân, bạn bè dành cho đôi vợ chồng mới cưới, mong họ có cuộc sống viên mãn, con cháu sum vầy.

Trứng gà đỏ được xem là biểu tượng may mắn trong văn hóa dân gian Trung Quốc, mang ý nghĩa hạnh phúc, bình an và sinh con đẻ cái thuận lợi. Chữ “鸡 /Jī/ gà” phát âm giống chữ “吉 /Jí/ May mắn”. Vậy nên trong đám cưới truyền thống, gia đình sẽ tặng hai quả trứng đỏ trong quà đáp lễ cho khách mời.

Trong lễ cúng đầy tháng của người Hoa, trứng gà đỏ là lễ vật quan trọng dâng lên 12 Bà Mụ. Ngoài việc cúng, gia đình người Hoa còn tặng trứng đỏ cho họ hàng, mỗi người sẽ nhận được hai, bốn hoặc 6 quả, như một cách chia sẻ niềm vui. Màu đỏ tượng trung cho may mắn và phúc khí. Trứng tròn biểu trưng cho sự trọn vẹn, sung túc và viên mãn. Vì vậy tục nhuộm trứng đỏ đã trở thành một nét văn hóa truyền thống, không thể thiếu trong nghi lễ đầy tháng với hy vọng mang lại bình an và phúc khí cho đứa trẻ.

Trứng gà đỏ giúp xua đuổi tà khí 

Tục ăn trứng gà đỏ cũng bắt nguồn từ niềm tin xưa về việc xua đuổi tà ma và phòng tránh tai ương. Người xưa coi gà là loài vật đứng đầu trong các loài chim, có khả năng xua đuổi điều xấu. Nhiều sách cổ cũng nhắc đến sự linh thiêng của loài gà, như việc gà gáy báo hiệu mặt trời mọc, tượng trưng cho dương khí và sức mạnh trừ tà. Vì gà sinh ra từ trứng, nên trứng cũng được coi là có sức mạnh đặc biệt. 

Ngày xưa, người ta còn dùng trứng để bói toán. Họ tin rằng trong những dịp vui như cưới hỏi, hay vào một số thời điểm nhất định trong năm, tà ma và bệnh dịch có thể xuất hiện, nên ăn trứng để bảo vệ bản thân. Những phong tục như "Mùng 3 tháng 3 ăn trứng gà" ở Trung Nguyên, Tây Nam Trung Quốc, hay việc cô dâu chú rể cùng ăn trứng đỏ trong đêm tân hôn đều xuất phát từ niềm tin này.

Sự phổ biến của tục nhuộm trứng gà đỏ 

Nhuộm trứng gà đỏ không chỉ phổ biến ở Việt Nam mà còn xuất hiện trong nhiều nền văn hóa Á Đông khác, như Trung Quốc và Nhật Bản, trong các dịp lễ quan trọng liên quan đến sự sinh nở và tuổi thơ. 

Quy trình nhuộm trứng gà đỏ

• Chuẩn bị trứng gà: Trứng gà được chọn lựa kỹ càng, thường là những quả trứng tươi và có vỏ mịn màng, không bị nứt vỡ.

• Nhuộm màu: Trứng được luộc chín, sau đó được nhuộm màu đỏ bằng cách ngâm vào dung dịch màu. Trước đây, màu đỏ thường được chiết xuất từ các nguyên liệu tự nhiên như vỏ cây, lá hoặc hoa. Ngày nay, người ta thường sử dụng phẩm màu thực phẩm để nhuộm trứng, vừa nhanh chóng vừa an toàn.
• Phơi khô: Sau khi nhuộm, trứng được phơi khô để màu sắc bám chắc vào vỏ trứng, tạo ra những quả trứng có màu đỏ tươi sáng.

Tục nhuộm trứng gà đỏ trong lễ đầy tháng là một phần quan trọng của nghi lễ này, với nhiều khía cạnh và thông tin thú vị liên quan đến phong tục và ý nghĩa văn hóa. Tục này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa và xã hội.

Kết luận

Qua bài viết này, CGE muốn đem tới cho mọi người thêm nhiều kiến thức thú vị về phong tục cũng như giá trị văn hóa Trung Quốc. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc nhu cầu hỗ trợ gì, đừng ngần ngại liên hệ ngay với CGE nhé!

XEM THÊM

KIỂM TRA TRÌNH ĐỘ TIẾNG TRUNG MIỄN PHÍ 

Tứ đại phát minh vĩ đại của Trung Quốc

Ngũ Nhạc Danh Sơn – Năm ngọn núi linh thiêng nhất Trung Quốc