Các kiểu nhà ở truyền thống ở Trung Quốc

Trong văn hóa kiến trúc Trung Quốc, Tứ Hợp Viện, Diêu Động, Thổ Lâu và Thạch Khố Môn là những biểu tượng vững chắc của sự đa dạng và sáng tạo trong việc xây dựng và sử dụng không gian sống. Mỗi kiểu nhà ở này mang đậm nét đặc trưng của từng vùng miền, phản ánh sự thích ứng của con người với thiên nhiên và nhu cầu của cộng đồng. Hãy cùng CGE tìm hiểu xem những kiểu nhà ở truyền thống này có gì đặc biệt nhé.

1. Tứ hợp viện

Tứ hợp viện (四合院) là một loại kiến trúc truyền thống đặc trưng của Trung Quốc, đặc biệt phổ biến tại Bắc Kinh. Thông thường, Tứ hợp viện có bốn khu nhà, trong đó nhà chính hướng từ Bắc đến Nam, nhà ngang hướng từ Đông đến Tây. Các mái nhà liền kề nhau, tạo thành một không gian kín bao quanh một sân vườn ở giữa, hình thành hình chữ "Khẩu" (口) trong tiếng Hán. Tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và sở thích của chủ nhà, có thể thiết kế Tứ hợp viện với hai sân (hình chữ "nhật" 日) hoặc ba sân (hình chữ "mục" 目).

Theo văn hóa Trung Hoa truyền thống, Tứ hợp viện được thiết kế để phục vụ cho một gia đình có nhiều thế hệ sinh sống chung. Nhà chính thường ở phía Bắc, được gọi là "chính phòng", nơi mà chủ nhà hoặc người đứng đầu gia đình sinh sống. Các gian nhà khác được phân bố cho các thành viên khác trong gia đình tùy theo vai trò và vị trí trong nhà.

Tứ hợp viện không chỉ đơn thuần là một kiểu kiến trúc với thiết kế sắp xếp nghiêm ngặt, mà còn là một công trình kiến trúc phù hợp với điều kiện khí hậu khắc nghiệt ở phía Bắc Trung Quốc. Với vai trò che gió lạnh và chống nắng nóng cùng với bão cát, kiến trúc này thể hiện sự thích ứng thông minh với biến đổi thời tiết ở khu vực Bắc Kinh, nơi mà nhiệt độ mùa hè cao và mùa đông lạnh đậm đặc.
 

2. Thổ lâu

Thổ lâu (土楼) là những ngôi nhà khổng lồ của các dân tộc vùng Phúc Kiến, Trung Quốc, được xây dựng từ thế kỷ 12 đến thế kỷ 19. Đây cũng là nơi sinh sống chủ yếu của tộc người Khách Gia, và thường được sử dụng như là một hệ thống phòng thủ chống lại sự tấn công của kẻ thù.

Thổ lâu thường được xây dựng theo dạng hình vuông hoặc hình tròn, với các bức tường bọc bên ngoài được làm bằng cách nén đất với hỗn hợp đá, tre, nứa và xà gỗ, có độ dày lên đến gần 2 mét. Cổng của thổ lâu là điểm trọng yếu nhất, thường được gia cố bằng đá và sắt. Mỗi thổ lâu chỉ có một lối vào duy nhất và không có cửa sổ, để tăng cường tính bảo mật.

Thổ lâu được xây từ 3 – 5 tầng với tầng trên cùng được lợp ngói, có sức chứa lên đến 800 người. Ở giữa thổ lâu là một khoảng sân, đây chính là nơi diễn ra các hoạt động cộng đồng.

Mặc dù bên ngoài thổ lâu có vẻ khá đơn giản, bên trong lại được thiết kế và trang trí rất cầu kỳ và kỹ lưỡng. Các phòng ngủ và không gian sống bên trong thổ lâu có hệ thống thông gió tốt và đủ ánh sáng, giúp cho cư dân có thể sinh hoạt một cách thoải mái và tiện nghi.
 

3. Diêu động

Diêu động (窑洞) một loại nhà hang, là một kiểu kiến trúc truyền thống ở nhiều vùng miền nông thôn của Trung Quốc, đặc biệt được tìm thấy nhiều ở vùng Thiểm Tây, Trung Quốc.

Những ngôi nhà Diêu Động được xây dựng bằng cách đào các hang từ đất lấy từ sườn đồi. Ở vùng này, tầng đất rất dày, có nơi lên tới vài km, dễ đào nhưng khó đổ. Vì vậy, người dân nơi đây đã đào những tầng đất dày này để làm thành các căn nhà hết sức độc đáo.

Diêu động là một giải pháp xây dựng thông minh trong vùng nông thôn Trung Quốc, có những ưu điểm đáng kể như không tốn nhiều nguyên vật liệu xây dựng mới và không ảnh hưởng đến đất canh tác. Đặc biệt, những căn nhà này còn dễ dàng để tu sửa khi gặp vấn đề. Nhờ vào cấu trúc dày của các bức tường, diêu động có thể chống lại sự khắc nghiệt của khí hậu địa phương, bảo vệ cư dân bên trong khỏi gió lạnh mùa đông và nắng nóng mùa hè.

4. Thạch Khố Môn

Thạch Khố Môn (石库门） ở Thượng Hải là một phần của di sản kiến ​​trúc đặc trưng của thành phố, được hình thành vào đầu thế kỷ 20 dưới sự ảnh hưởng của phong cách kiến trúc của người Pháp đang lan rộng tại Trung Quốc vào thời điểm đó.

Những ngôi nhà Thạch Khố Môn được xây dựng từ gỗ và gạch, thường có diện tích khá nhỏ và cao không quá ba tầng.Các ngôi nhà được xếp san sát nhau, tạo thành những con hẻm nhỏ và mênh mông, tạo nên một không gian sống đặc biệt và độc đáo.

Cư dân sinh sống tại Thạch Khố Môn thường dành phần lớn thời gian bên ngoài những ngôi nhà tương đối nhỏ. Các hoạt động như làm bánh mì, rửa quần áo, chơi bài, uống cà phê thường diễn ra trên những con phố hẹp này, tạo nên sự sôi động và sự giao thoa văn hóa đặc trưng.

Phần kết

Qua bài viết này, CGE hy vọng bạn biết thêm các kiến thức về một số kiến trúc nhà ở truyền thống của Trung Quốc. Nếu có bất kỳ câu hỏi hoặc nhu cầu hỗ trợ gì, đừng ngần ngại liên hệ ngay với CGE nhé!
XEM THÊM
Tứ đại phát minh vĩ đại của Trung Quốc 
Ngũ Nhạc Danh Sơn – Năm ngọn núi linh thiêng nhất Trung Quốc